Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu ở bệnh nhân thoái hóa khớp

Thoái hóa khớp là quá trình tiến triển theo từng giai đoạn, từ những cơn đau âm ỉ ban đầu cho đến khi khớp biến dạng, hạn chế nghiêm trọng vận động. Ở mỗi giai đoạn, việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp đóng vai trò quyết định trong việc làm chậm tiến triển bệnh và cải thiện chất lượng sống. Trong số các giải pháp hiện đại, tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) được xem là phương pháp hỗ trợ điều trị an toàn, tận dụng cơ chế tự lành của cơ thể.

Các giai đoạn thoái hóa khớp gối

Chỉ mất từ vài tháng đến vài năm để thoái hóa khớp gối tiến triển đến giai đoạn nặng. Dựa trên các triệu chứng, chụp X-quang, xét nghiệm, bác sĩ xác định giai đoạn bệnh và điều trị phù hợp.

Giai đoạn tiền thoái hóa

Tổn thương bắt đầu xảy ra ở cấp độ tế bào mà không triệu chứng lâm sàng nên không phát hiện bệnh. Tiền thoái hóa khớp được chẩn đoán bằng kỹ thuật chụp MRI. Bác sĩ thường khuyến nghị dùng thuốc kê đơn, bổ sung hoạt chất và thay đổi lối sống.

Giai đoạn 1

Giai đoạn 1 là giai đoạn bệnh sớm. Lớp sụn giữa các khớp bắt đầu bị mất và phát triển gai xương. Tuy nhiên, khoảng cách giữa các khớp chưa bị thu hẹp. Người bệnh có thể cảm thấy đau nhẹ ở khớp, nhưng cũng có người không có bất kỳ triệu chứng nào.

Khi được chẩn đoán, người bệnh được điều trị không xâm lấn, tiêm huyết tương giàu tiểu cầu bảo tồn sụn khớp kết hợp với lối sống khoa học, vận động thường xuyên, giảm cân và dùng thực phẩm bổ sung.

Giai đoạn 2

Giai đoạn bệnh nhẹ, gai xương phát triển, gây đau. Khoảng cách giữa các khớp bắt đầu thu hẹp, Enzyme dần phá vỡ sụn. Một số người bệnh đau nhiều hơn khi vận động và khó gập/ duỗi thẳng khớp.

Giai đoạn này, người bệnh được khuyến khích thay đổi lối sống, giảm cân, luyện tập các bài tập cải thiện chức năng khớp và tiêm huyết tương giàu tiểu cầu giúp kháng viêm giảm đau và hỗ trợ tái tạo sụn.

Giai đoạn 3

Sụn giữa các xương có dấu hiệu mòn, khe khớp hẹp, gai xương phát triển to và khớp sưng rõ. Hầu hết người bệnh đau khi di chuyển và cử động khớp. Tình trạng cứng khớp thường xuất hiện vào sáng sớm hoặc khi ngồi lâu.

Ngoài dùng thuốc, tiêm huyết tương giàu tiểu cầu được khuyên thực hiện, tuy nhiên ở giai đoạn này hiệu quả hạn chế hơn, hỗ trợ giảm viêm đau, cải thiện chức năng vận động là chủ yếu. Thay đổi lối sống và vật lý trị liệu đóng vai trò quan trọng trong giai đoạn 3.

Giai đoạn 4

Lượng sụn khớp giảm nhiều, thậm chí mất hoàn toàn. Khoảng cách giữa các khớp hẹp sát, hoạt dịch bôi trơn khớp ít, gai xương lớn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến các hoạt động hàng ngày. Độ cứng, sưng và viêm đều tăng lên, khả năng biến dạng khớp cao.

Ở giai đoạn 4, các phương pháp điều trị không xâm lấn và thay đổi lối sống không còn hiệu quả. Bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật, thay khớp nhân tạo, giúp người bệnh khôi phục vận động, tránh nguy cơ liệt. Sau phẫu thuật, tiêm huyết tương giàu tiểu cầu được thực hiện giúp kháng viêm, tái tạo, đẩy nhanh quá trình phục hồi vết thương.

>>> Xem thêm:  5+ cách điều trị thoái hóa khớp không dùng thuốc hiệu quả hiện nay

Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu khớp gối ở giai đoạn nào tốt nhất?

Được nhắc đến nhiều trong các phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối, vậy tiêm huyết tương giàu tiểu cầu là gì? Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (Platelet-Rich Plasma – PRP) là một phương pháp y học tái tạo, theo đó bác sĩ sử dụng chính máu của người bệnh để chiết tách lấy phần huyết tương có nồng độ tiểu cầu cao, rồi tiêm trở lại vào vùng cần điều trị.

Nhờ khả năng kháng viêm và tái tạo mô bị tổn thương theo hướng trị liệu sinh học, tiêm huyết tương giàu tiểu cầu PRP được tin chọn và ứng dụng rộng rãi. Tuy vậy, hiệu quả phụ thuộc rất lớn vào giai đoạn bệnh khi áp dụng:

Giai đoạn 1 - 2 (nhẹ - trung bình)

Sụn khớp tổn thương nhẹ, chưa hẹp khe khớp nhiều. Lúc này, PRP phát huy tác dụng tốt nhất, giúp giảm viêm, kích thích phục hồi sụn, trì hoãn phẫu thuật.

Giai đoạn 3 (nặng)

Sụn mòn nhiều, xuất hiện gai xương. Tiêm PRP giúp giảm đau, cải thiện vận động, nhưng hiệu quả sẽ hạn chế hơn giai đoạn sớm. Thường kết hợp với vật lý trị liệu, kiểm soát cân nặng,... để tăng hiệu quả.

Giai đoạn 4 (rất nặng)

Sụn khớp bị phá hủy >80%, xương dưới sụn xơ hóa, biến dạng khớp. PRP thường được áp dụng khi bệnh nhân chưa có điều kiện thay khớp ngay nhằm giảm đau tạm thời.

Đối với trường hợp sau phẫu thuật thay khớp gối, tiêm PRP lúc này được sử dụng để kháng viêm, tái tạo, đẩy nhanh quá trình phục hồi vết thương.

>>> Xem thêm:  Điều trị thoái hóa khớp bằng liệu pháp tiêm huyết tương giàu tiểu cầu khớp gối

Quy trình tách chiết và kỹ thuật tiêm chuẩn y khoa

Tham khảo quy trình tách huyết tương giàu tiểu cầu chuẩn y khoa trong điều trị thoái hóa khớp gối:

Bước 1: Lấy khoảng 25ml máu từ tĩnh mạch của bệnh nhân.

Bước 2: Đưa mẫu máu vào máy ly tâm để tách các thành phần: hồng cầu, bạch cầu và huyết tương giàu tiểu cầu. Thu được dung dịch PRP có chứa nhiều yếu tố tăng trưởng (growth factors) và protein quan trọng.

Bước 3: Hoạt hóa để giải phóng yếu tố tăng trưởng.

Bước 4: Sát trùng vùng được tiêm.

Bước 5: Tiêm PRP vào khớp cần điều trị.

Kỹ thuật tiêm huyết tương giàu tiểu cầu khớp gối

Bước 1. Hướng dẫn vị trí bệnh nhân 2 tư thế tiêm:

+ Tư thế ngồi: gập gối 90 độ.

+ Tư thế nằm: kê gối dưới khoeo.

Bước 2. Bác sĩ rửa tay sạch, sát khuẩn bằng cồn 70 độ, đi găng vô khuẩn theo quy trình.

Bước 3. Điều dưỡng sát trùng vị trí tiêm, trải săng lỗ.

Bước 4. Bác sĩ tiêm 3 - 6ml PRP vừa tách được vào mỗi một khớp gối thoái hóa.

+ Tư thế bệnh nhân ngồi: Vị trí tiêm là hõm dưới xương bánh chè 1-1,5 cm, ở phía trong hoặc ngoài gân bánh chè, kim tiêm vuông góc với mặt da, đưa kim vào sâu khoảng 2cm, hút ra không có máu, tiêm PRP từ từ vào trong khớp, nếu đẩy nhẹ là được. Trường hợp đẩy bơm thấy nặng tay thì rút kim ra hoặc đưa vào một ít, khi thấy bơm nhẹ thì tiêm tiếp.

+ Tư thế bệnh nhân nằm: Vị trí tiêm ngay sát dưới bờ ngoài xương bánh chè, luồn kim bên dưới xương bánh chè, sâu khoảng 2,5 - 3cm bơm thuốc vào nhẹ tay là được.

Qúa trình tiêm PRP khớp gối thường được hỗ trợ bởi máy siêu âm để tiêm chính xác vị trí thương tổn.

Bước 5. Chăm sóc bệnh nhân sau tiêm

Băng chỗ tiêm, hướng dẫn bệnh nhân gấp duỗi thụ động khớp gối ngay sau tiêm 3 lần và giữ khô vị trí tiêm trong 24 giờ. Bệnh nhân cần theo dõi vùng tiêm, nếu có biến chứng bất thường, liên hệ bác sĩ để được hướng dẫn ngay.

>>> Xem thêm:  Điều trị thoái hóa khớp gối: Tiêm prp khớp gối giá bao nhiều

>>> Xem thêm: Review PRP huyết tương giàu tiểu cầu và những sai lầm thường gặp

Chăm sóc bệnh nhân sau tiêm huyết tương giàu tiểu cầu

Sau tiêm huyết tương giàu tiểu cầu vào khớp gối, việc chăm sóc và theo dõi đúng cách giúp giảm khó chịu, ngừa biến chứng và hỗ trợ phục hồi tốt hơn. 

Ngay sau khi tiêm

Nghỉ ngơi tại chỗ 15 - 30 phút để bác sĩ theo dõi phản ứng. Vùng khớp gối có thể hơi đau, căng tức hoặc sưng nhẹ, đây là phản ứng bình thường. Có thể chườm lạnh gián tiếp (bọc khăn) trong 10 - 15 phút/lần, vài lần/ngày để giảm sưng đau.

24 - 48 giờ đầu

Hạn chế đi lại, vận động mạnh hoặc mang vác nặng. Khi di chuyển nên đi chậm, tránh xoắn vặn khớp. Không tự ý dùng thuốc giảm đau nhóm NSAIDs (Ibuprofen, Diclofenac, Aspirin…) vì có thể làm giảm hiệu quả hoạt động của tiểu cầu. Giữ vùng tiêm sạch sẽ, không chườm nóng, không xoa bóp.

Từ ngày 2 - 7

Có thể đi lại nhẹ nhàng trong sinh hoạt hằng ngày, tránh chạy nhảy, leo cầu thang nhiều hoặc tập thể thao. Nếu bác sĩ hướng dẫn, có thể tập các bài tập phục hồi chức năng nhẹ để tăng cường độ linh hoạt cho khớp. Tiếp tục chườm lạnh nếu còn sưng.

Sau 1 - 4 tuần

Tăng dần mức độ vận động theo khả năng chịu đựng, nhưng không nên tập quá sức. Duy trì chế độ sinh hoạt lành mạnh, kiểm soát cân nặng để giảm tải áp lực lên khớp gối. Có thể cần tiêm nhắc lại tùy phác đồ điều trị (thường 2 - 3 mũi, cách nhau vài tuần).

Khi nào cần liên hệ bác sĩ ngay?

- Đau sưng nhiều, không giảm sau vài ngày.

- Khớp đỏ nóng, sốt, nghi ngờ nhiễm trùng.

- Hạn chế vận động khớp nặng dần.

>>> Xem thêm:  Thoái hóa khớp gối nên ăn gì, kiêng gì để khỏi bệnh?

>>> Xem thêm: Bị thoái hóa khớp gối nên tập gì? 07 bài tập cho người thoái hóa khớp

Quý bệnh viện, phòng khám quan tâm phương pháp tiêm huyết tương giàu tiểu cầu cùng bộ KIT tách chiết tiện lợi, liên hệ Geneworld để được tư vấn, đặt lịch chuyển giao.