Kết hợp tiêm PRP với vật lý trị liệu cho người bệnh thoái hóa khớp gối

Đau nhức và cứng khớp gối do thoái hóa khiến nhiều người gặp khó khăn trong sinh hoạt hằng ngày, từ việc đi lại, leo cầu thang cho đến vận động thể thao. Trong khi tiêm PRP mang lại hiệu quả tái tạo mô khớp, thì vật lý trị liệu lại đóng vai trò phục hồi vận động và tăng cường sức mạnh cơ quanh khớp. Khi kết hợp cả hai phương pháp, người bệnh sẽ có một giải pháp hỗ trợ toàn diện, vừa cải thiện cơn đau vừa nâng cao chất lượng cuộc sống.

Vai trò của vật lý trị liệu trong điều trị thoái hóa khớp

Bị thoái hóa khớp gối nên tập gì? Vật lý trị liệu (tiếng Anh là Physical Therapy/ Physiotherapy) nằm trong lĩnh vực y học phục hồi. Đây là phương pháp không dùng thuốc và không phẫu thuật giúp phòng ngừa - điều trị - phục hồi chức năng vận động cho người bệnh, được áp dụng cho nhiều loại bệnh khác nhau, trong đó có thoái hóa khớp gối.

Các phương pháp vật lý trị liệu khớp gối thường bao gồm sử dụng sóng siêu âm, tập với máy gập duỗi tự động, sử dụng điện xung và bài tập vật lý trị liệu. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tập trung nhắc tới các bài tập vật lý trị liệu.

Nguyên lý hoạt động hiệu quả của các bài tập vật lý trị liệu dựa trên tác động lực cơ học, các bài tập vận động, kéo giãn, xoa bóp, tập thăng bằng, tập sức mạnh cơ kết hợp cùng máy móc hỗ trợ.

Đối với các trường hợp thoái hóa khớp gối, tập vật lý trị liệu được các bác sĩ, chuyên gia khuyến cáo ngay từ những giai đoạn bệnh nhẹ, đóng vai trò quan trọng giúp bảo tồn & nâng cao hiệu quả điều trị.

1. Giảm đau và cải thiện chức năng vận động

Các phương pháp như điện trị liệu, siêu âm trị liệu, nhiệt nóng - lạnh giúp giảm viêm, giảm co cứng cơ, nhờ đó giảm đau hiệu quả.
Hay các bài tập duỗi cơ, kéo giãn, tăng sức mạnh cơ tứ đầu đùi, cơ mông giúp ổn định khớp gối và cải thiện chức năng đi lại, vận động.

2. Ngăn ngừa cứng khớp và biến dạng

Các kỹ thuật tập vận động thụ động và chủ động duy trì biên độ vận động của khớp, hạn chế tình trạng dính và cứng khớp. Hỗ trợ giữ tư thế đúng, giảm áp lực bất thường lên khớp gối.

3. Làm chậm tiến triển thoái hóa

Tăng cường sức mạnh của các cơ quanh khớp, nhờ vậy tải trọng được phân bổ tốt hơn, giảm áp lực trực tiếp lên khớp. Đặc biệt, hỗ trợ cải thiện tuần hoàn máu quanh khớp, giúp cho quá trình tái tạo sụn và mô mềm diễn ra, bảo tồn khớp hiệu quả.

4. Cải thiện chất lượng cuộc sống

Người bệnh giảm phụ thuộc vào thuốc giảm đau, hạn chế các tác dụng phụ lâu dài. Có thể duy trì các hoạt động sinh hoạt thường ngày như đi bộ, leo cầu thang, đứng lên ngồi xuống…

5. Hỗ trợ sau can thiệp ngoại khoa

Sau khi tiêm huyết tương giàu tiểu cầu PRP hay thực hiện xong quá trình phẫu thuật thay khớp, tập vật lý trị liệu đóng vai trò đẩy nhanh phục hồi, giúp khớp lấy lại chức năng vận động.

Như vậy, vật lý trị liệu không chỉ giúp giảm triệu chứng mà còn tác động trực tiếp đến tiến trình thoái hóa, góp phần duy trì khớp gối khỏe mạnh và ngăn ngừa nguy cơ phải phẫu thuật.

Kết hợp tiêm PRP với vật lý trị liệu - Tối ưu hiệu quả điều trị

Để tối ưu hiệu quả tiêm PRP huyết tương giàu tiểu cầu, các bác sĩ, chuyên gia khuyến cáo nên kết hợp với kế hoạch tập vật lý trị liệu khoa học có lộ trình. Các bài tập này giúp các khớp lấy lại sức mạnh cùng độ dẻo dai, đồng thời giúp các mô sụn thương tổn được phục hồi dễ dàng hơn.

Hãy bắt đầu với những động tác nhẹ nhàng và tăng dần cường độ lên khi đã quen dần và cơn đau phần nào thuyên giảm. Các bác sĩ vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn và hỗ trợ người bệnh thực hiện các bài tập một cách an toàn, chính xác, tránh được các hoạt động gây thương tổn lên khớp.

Để theo dõi hiệu quả của tiến trình tập vật lý trị liệu kết hợp với PRP, nhiều đơn vị khám chữa bệnh sử dụng thang điểm (VAS, LEQUESNE, WOMAC) để đánh giá mức độ đau và chức năng của khớp. Điều này giúp đảm bảo kế hoạch điều trị đang đạt hiệu quả tốt.

Bên cạnh các bài tập vật lý trị liệu, người bệnh có thể kết hợp cùng việc tập thể dục và vận động thường xuyên như đi bộ nhẹ nhàng, giãn cơ… góp phần giúp khớp ổn định và tăng cường sức mạnh của các cơ.

05 bài tập vật lý trị liệu cho người bệnh thoái hóa khớp gối

Một số bài tập vật lý trị liệu mà người bệnh thoái hóa khớp gối có thể tham khảo thực hiện mỗi ngày:

Bài nâng chân thẳng

Vừa giúp khởi động, vừa tăng sức mạnh cho cơ đùi trước.

Cách thực hiện:

- Nằm ngửa với tư thế thoải mái trên mặt sàn phẳng

- Co chân, đầu gối gập và bàn chân giẫm lên mặt sàn

- Chân còn lại giữ thẳng rồi dần nâng lên cao, sau đó hạ xuống

- Lặp lại 15 lần, thực hiện tương tự với bên chân còn lại

Bài kéo giãn cơ đùi sau

Cải thiện sức mạnh cho cơ đùi sau.

Cách thực hiện:

- Đứng thẳng, chân trước chân sau như đang bước đi

- 2 tay vịn vào một mặt phẳng ngang tầm với ngực, mắt nhìn thẳng

- Khuỵu chân trước, chân sau giữ thẳng giữ yên trong 20 giây

- Lặp lại động tác 5 lần rồi đôi bên

Bài Squat chân

Tăng khả năng vận động cho cơ đùi, cải thiện tình trạng khớp.

Cách thực hiện:

- Đứng 2 chân song song rộng bằng vai, tay nắm hờ chạm nhau đặt ngang cổ

- Từ từ khuỵu đầu gối song song với mặt sàn, đồng thời điều chỉnh tư thế sao cho lưng hơi ngả về trước

- Giữ yên tư thế trong 10 giây rồi thực hiện lại từ 5 - 10 lần.

Bài nâng bắp chân

Cải thiện sức mạnh bắp chân và các cơ quanh khớp.

Cách thực hiện:

- Đứng thẳng trước hộp cứng/ ghế thấp/ bậc cầu thang

- Lần lượt bước từng chân lên hộp/ ghế/ bậc thang rồi lại lần lượt bước từng chân xuống với cường độ chậm rồi nhanh dần (tùy tình trạng sức khỏe)

- Thực hiện lặp lại trong khoảng 20 lần

Bài tập nâng chân

Tăng cường sức mạnh của các cơ quanh khớp.

Cách thực hiện:

- Nằm nghiêng trên sàn, 2 chân duỗi thẳng, 1 tay chống vào đầu để giữ thăng bằng

- Nhẹ nhàng nâng một chân lên cao, tạo thành góc 60 độ so với mặt sàn

- Từ từ hạ chân xuống rồi lặp lại động tác vừa xong 10 lần

- Đổi tư thế nằm và thực hiện tương tự với bên chân còn lại

Lưu ý khi tập vật lý trị liệu:

- Lúc mới bắt đầu, nên tập cùng bác sĩ vật lý trị liệu để đảm bảo an toàn và thực hiện động tác chính xác

- Tần suất và mức độ thực hiện nên tăng từ thấp đến cao

- Chia tần suất tập 2 - 3 lần/ ngày, không nên tập dồn vào cùng lúc

- Liên hệ bác sĩ nếu cảm thấy đau nhức sau khi tập

Chăm sóc sức khỏe khớp gối tại nhà

Để chăm sóc và bảo vệ khớp gối ngay tại nhà, người bệnh lưu ý những điều sau:

- Duy trì cân nặng hợp lý bởi tình trạng béo phì thừa cân khiến khớp gối chịu áp lực lớn hơn gấp nhiều lần, thúc đẩy quá trình thoái hóa diễn ra nhanh hơn.

- Tập luyện đều đặn, đúng cách, ưu tiên các bài tập nhẹ nhàng. Tránh chạy nhảy, mang vác nặng hoặc ngồi xổm lâu.

- Kết hợp chế độ dinh dưỡng tốt cho khớp gồm rau xanh, cá béo (cá hồi, cá thu), các loại hạt giàu omega-3, thực phẩm giàu canxi, vitamin D, K2 (sữa, đậu nành, trứng, tôm cua…). Hạn chế đồ ăn nhanh, nhiều dầu mỡ, nước ngọt có gas.

- Trong sinh hoạt hằng ngày, mang giày đế mềm, vừa vặn để giảm chấn động lên khớp.

- Có thể kết hợp chườm nóng/ lạnh để giảm sưng đau và hỗ trợ giãn cơ.

- Nghỉ ngơi hợp lý, tránh vận động quá sức, việc ngủ đủ giấc, giúp cơ, khớp phục hồi tốt hơn.

Tóm lại, chăm sóc sức khỏe khớp gối tại nhà cần kết hợp giữa dinh dưỡng, luyện tập, nghỉ ngơi và bảo vệ khớp trong sinh hoạt. Với người bị thoái hóa khớp, có thể kết hợp thêm các phương pháp y khoa như tiêm PRP và tập vật lý trị liệu để đạt hiệu quả tối ưu.